Ik ben ontslagen. Waar heb ik recht op?

​
​Een donderslag bij heldere hemel of vooraf aangevoeld…

Als het eenmaal zover is, is het toch eventjes slikken. Op een dag word je in het kantoor van je manager geroepen en krijg je de boodschap te horen: je wordt ontslagen.

Voor sommige mensen kan het verlossend zijn, maar voor de meesten onder ons is het niet bepaalde het bericht waar je op zit te wachten. 

Het zorgt voor onzekerheid en roept veel vragen op, om nog te zwijgen over de administratieve mallemolen waar je door moet. Maar nadat je het even hebt laten bezinken, biedt zo'n ontslag misschien ook nieuwe mogelijkheden. Wat te doen bij ontslag? We lijsten hier je belangrijkste rechten op en een aantal tips over hoe je met ontslag kan omgaan.

Je rechten bij ontslag

Eerst en vooral moet je ontslag officieel worden gecommuniceerd door je werkgever. Dit gebeurt vaak in een persoonlijk gesprek én via een aangetekende ontslagbrief. Je kan ook op kantoor een document tekenen ter kennisneming.

1. Ontslag met verbrekingsvergoeding

Als je ontslagen wordt door je werkgever, kan deze ervoor kiezen jou een verbrekingsvergoeding of ontslagvergoeding uit te betalen. In dat geval hoef je niet meer te presteren en ontvang je een bedrag dat afhankelijk is van je anciënniteit, statuut en loonpakket binnen de organisatie. Je contract wordt dus beëindigd met onmiddellijke ingang.

2. Ontslag met opzegtermijn

Een werkgever kan ervoor kiezen je te ontslaan met opzegtermijn. De duur van die termijn hangt opnieuw af van je anciënniteit, statuut en loonpakket binnen de organisatie. Bij een ontslag met opzegtermijn verwacht de werkgever dat je aan de slag blijft tot het einde van deze termijn. Tijdens de opzegtermijn ontvang je je normale loon, met alle voordelen die daarbij horen.
 
Er bestaan heel wat online tools om je opzegtermijn of verbrekingsvergoeding te berekenen.

3. Sollicitatieverlof

Van zodra je opzegtermijn ingaat, heb je recht op sollicitatieverlof. Voor een voltijdse medewerker gaat het om 1 dag per week, die je eventueel kan opnemen in 2 halve dagen per week. Je kan die dag gebruiken om effectief sollicitatiegesprekken te doen, maar ook om je CV op te stellen, motivatiebrieven te sturen, vacatures te zoeken of zelfs een koffie te gaan drinken met interessante mensen uit je netwerk. Sollicitatieverlof is betaald en de opzegtermijn loopt gewoon door.

Ik ben ontslagen. Wat nu?

Ook al ben je overwhelmed, wacht zeker niet tot de laatste dag van je opzegtermijn om actie te ondernemen.

1. Inschrijven als werkzoekende

Vanaf 4 weken voor het einde van de opzegtermijn tot 8 dagen erna kan je je inschrijven als werkzoekende. In Vlaanderen kan je hiervoor terecht bij VDAB, in Brussel richt je je tot Actiris. Als geregistreerde werkzoekende heb je immers recht op een werkloosheidsvergoeding indien je na afloop van je opzegtermijn nog geen nieuwe job hebt gevonden. Een correcte registratie is dus essentieel om die vergoeding te kunnen ontvangen.

2. Administratieve shizzle

Neem contact met de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen. Dit is nodig als je een werkloosheidsuitkering wil ontvangen. Deze organisatie neemt daarnaast voor jou contact op met de RVA om je werkloosheid te regelen, want het is de RVA die uiteindelijk beslist of je recht hebt op een uitkering.
Kijk zeker ook na of je alle sociale documenten hebt gekregen: C4 (ontslagdocument), vakantie- en fiscale attesten zijn nodig voor een correcte afhandeling van je contract én zullen opgevraagd worden door andere begeleidende diensten of je toekomstige nieuwe werkgever.
Vergeet zeker niet om eventuele verzekeringen die deel uitmaken van je verloningspakket individueel verder te zetten voor jezelf en je gezinsleden. Denk bijvoorbeeld aan de hospitalisatieverzekering. Je kan ook een overzicht opvragen van je aanvullend pensioen dat je werkgever misschien voor jou opbouwde.

3. Hulp bij de zoektocht naar een nieuwe job

Onder bepaalde voorwaarden (afhankelijk van je leeftijd, anciënniteit en de omstandigheden van het ontslag) kan je recht hebben op outplacementbegeleiding. Bij outplacement krijg je begeleiding van een coach die jou als motivator helpt in de begeleiding naar een nieuwe job. Zo’n traject helpt om het ontslag een plaats te geven, biedt inzicht in je talenten en hoe die in te zetten, kan eventuele opleidingsnoden naar boven brengen en inspireren bij het vinden van een nieuwe job. Let op: in sommige situaties, afhankelijk van de context en je leeftijd, ben je verplicht om het aangeboden outplacement te volgen. Anders kan je gesanctioneerd worden en je uitkering verliezen. Vaak stelt de werkgever jou een outplacementbureau voor, maar soms kan je als werknemer zelf je outplacement bureau kiezen. 

Hoe omgaan met ontslag?

Okay, alle administratieve hustle is achter de rug, je bent helemaal gecoverd, en dan nu... het grote zwarte gat? Je ontslag krijgen is griezelig, maar zo hoeft het zeker niet te gaan. De leegte kan angstaanjagend lijken, maar die vrije tijd is tegelijk een opportuniteit die je met beide handen kan aangrijpen. We lijsten alvast een aantal tips op.

1. Nooit te oud om te leren

Gun jezelf eerst wat tijd om terug op je positieven te komen. Koester geen wrok en wees niet te beschaamd om meer informatie en duiding te vragen aan je intussen ex-werkgever. Het gaat over een professionele beslissing, dus neem je ontslag zeker niet persoonlijk. Wat had je anders kunnen aanpakken? Welke competenties kan je verder ontwikkelen om professioneel te groeien? Vraag alvast een referentie: zo heb je alvast iets in handen om toekomstige werkgevers te overtuigen!

2. Ga niet holderdebolder solliciteren

Probeer het ontslag eerst te verwerken en een plaats te geven. Het is een uitgelezen moment om na te denken over wat je écht wil doen in een volgende job, welke talenten je bij je nieuwe job volop wil inzetten en welke richting je wil uitgaan. Elke carrière is uniek, maar ter inspiratie kan je onze blogpost lezen over het vinden van je droomjob.

3. Live in the moment

Akkoord, ontslagen worden is geen lachertje, maar geef toe, het schept ook unieke kansen. Eindelijk heb je tijd om eens iets zots te doen. Plan die verre reis, duik in de bib en verdrink in een stapel boeken. Kijk eens rond, er zijn ongetwijfeld nog vrienden of familieleden die thuis zijn en die zin hebben in een stevige wandeling of daguitstap. Werk die aanslepende klusjeslijst thuis af en kijk uit naar een nieuwe hobby. Die op het eerste zicht 'nutteloze' dingen geven dan weer inspiratie voor andere zaken. En van het een komt het ander.

4. Positive mindset

Omgaan met ontslag is zeker niet altijd gemakkelijk, maar het is ook een uitdaging om dingen positief in te zien. Wees open-minded en denk niet te veel in hokjes, kijk eens over het muurtje. Op die manier zie je kansen die je misschien daarvoor nooit passend of interessant had gevonden! En wie weet, misschien maak je wel een carrièreswitch?

5. Zelf al outplacement overwogen?

​Zelfs als je werkgever je geen outplacement heeft aangeboden, kan je dat zelf voorstellen.
Bij Job Design bieden we een outplacementtraject aan op maat van de verwachtingen van de organisatie en de werknemer. Een mix van persoonlijke begeleiding en online modules zorgt voor een goede omkadering en een warm, menselijk contact. Onze gespecialiseerde en ervaren coaches gaan met het beschikbare budget voor een maximaal resultaat. We geven je de mogelijkheid om je talenten in kaart te brengen, een carrièreswitch te overwegen, een ondernemersidee te verkennen, ... Alles is mogelijk en bespreekbaar, niks moet. Voel je het ook kriebelen? Breng ons onder de aandacht van je werkgever! Nog niet voldoende informatie? Neem dan zeker contact op!

​